Farmaceuta to zawód zaufania publicznego. Wymaga obszernej wiedzy o lekach. Rynek farmaceutyczny zmienia się dynamicznie, dlatego farmaceuci stale muszą podnosić swoje kwalifikacje zawodowe uczestnicząc m.in. w specjalistycznych szkoleniach, konferencjach.
Jak może Ci pomóc farmaceuta?
Wskaże tańszy zamiennik leku
Wydatki na leki są często dużym obciążeniem domowego budżetu. Wiedzą o tym zwłaszcza pacjenci leczący się przewlekle np. na nadciśnienie czy cukrzycę wiedzą, którzy muszą przyjmować leki regularnie. Przerwanie leczenia bez konsultacji lekarskiej może być groźne dla zdrowia. Obowiązkiem farmaceuty jest poinformować pacjenta o dostępności tańszego odpowiednika leku.
Lek oryginalny i jego odpowiednik:
- zawierają tę samą substancję czynną, w takiej samej dawce
- występują w takiej samej postaci farmaceutycznej (np. tabletka, kapsułka, krem, maść)
- są podawane tą samą drogą
- mają te same wskazania do stosowania.
Poinformuje, jak prawidłowo przyjmować lek
Jeśli kupujesz leki, farmaceuta może Ci doradzić, jak je prawidłowo zażywać.
Poinformuje, jak prawidłowo przechowywać leki
Wpływ na działania leków ma też ich przechowywanie. Jest o szczególnie ważne w przypadku szczepionek, insuliny czy probiotyków. Farmaceuta poinstruuje Cię, które leki trzeba trzymać w lodówce, a które tego nie wymagają.
Wskaże możliwe niekorzystne interakcje między lekami
Jeśli przyjmujesz wiele leków jednocześnie, to jest ryzyko, że zareagują one niekorzystnie między sobą. Na działanie leków mogą mieć wpływ również niektóre posiłki i napoje, które spożywasz (np. soki owocowe, alkohol), a także dym tytoniowy. Farmaceuta może doradzić, jak i kiedy przyjmować leki oraz czy można go łączyć z innymi lekami i posiłkami.
Możesz upoważnić farmaceutę do wglądu do Internetowego Konta Pacjenta, żeby spojrzał, jakie leki przyjmujesz i na tej podstawie udzielił Ci porady.
Sporządzi leki na receptę
Farmaceuta przygotuje leki recepturowe, a więc dostosowane do potrzeb konkretnego pacjenta, w oparciu o przepisany na recepcie skład. Zanim taki lek przygotuje, musi sprawdzić poprawność zlecenia lekarskiego pod względem zapisanych dawek, które są uzależnione m.in. od wieku pacjenta, jego masy ciała, a także wyników badań. Do leków recepturowych należą m.in. mieszanki, proszki, maści, krople do oczu, czopki, płyny infuzyjne, roztwory do dializy.
Doradzi w sprawie domowej i wakacyjnej apteczki
Farmaceuta może doradzić, jak dobrać leki pierwszej potrzeby na czas podróży – w zależności od miejsca planowanego wyjazdu. Wskaże ich dawkowanie i sposób przyjmowania oraz przechowywania.
Pomoże też skompletować lub zaktualizować apteczkę domową. Podpowie, jak przechowywać leki w domu, jak je przyjmować, ale też wskaże te, którym upłynął termin ważności.
Pomoże w obsłudze urządzeń medycznych
Jeśli kupujesz w aptece urządzenia medyczne (np. inhalator, ciśnieniomierz), ważne jest, żeby zakup był dopasowany do Twoich potrzeb. Farmaceuta udzieli Ci wskazówek, jak prawidłowo zmierzyć ciśnienie lub dobierze odpowiedni inhalator.
Doradzi przy drobnych dolegliwościach
W przypadku przeziębienia, lekkiej infekcji pęcherza czy dolegliwości pokarmowych możesz udać się do najbliższej apteki w celu konsultacji. Farmaceuta przeprowadzi krótki wywiad i na jego podstawie dobierze odpowiednie leki. A jeśli objawy będą niepokojące, poleci konsultację lekarską.
Farmaceuta może również udzielić porad na temat zdrowego stylu życia.
Udzieli dermokonsultacji
W aptece możesz też zasięgnąć porady dermokosmetycznej. Farmaceuta doradzi, jak zadbać o skórę, włosy czy paznokcie. Dobierze najlepszy preparat na oparzenia słoneczne, atopowe zapalenie skóry, wypryski, trądzik, grzybicę itp. Jeśli farmaceuta rozpozna oznaki poważniejszego schorzenia, powie Ci, że jednak powinieneś iść do lekarza.
Wystawi receptę
Farmaceuta posiadający prawo wykonywania zawodu może – w szczególnych okolicznościach – wystawić receptę (tzw. recepta farmaceutyczną) dla siebie lub członka swojej rodziny.
W szczególnych okolicznościach farmaceuta może wystawić lek pacjentowi, np. w przypadku zagrożenia zdrowia pacjenta.
Pamiętaj jednak, że recepta wystawiona przez farmaceutę nie jest receptą refundowaną i za zakupiony lek zapłacisz 100% ceny.
Przepisując receptę, farmaceuta działa w zastępstwie lekarza i dlatego może wystawić ograniczoną ilość leku:
- niezbędną do zapewnienia 120 dni kuracji, wyliczonej w oparciu o określony na recepcie sposób dawkowania (lub 180 dni, jeśli farmaceuta wystawi e-receptę)
- przeznaczoną do stosowania przez 60 dni w przypadku środków antykoncepcyjnych (ale tylko w ramach kontynuacji zlecenia lekarskiego).
Na recepcie farmaceutycznej musi być opisana przyczyna, dlaczego dany lek został wydany. Farmaceuta nie może wystawić recepty na środki psychotropowe i odurzające. Ma także prawo odmówić wydania leku na receptę, jeśli:
- wydanie leku mogłoby zagrozić Twojemu życiu bądź zdrowiu (np. jeśli omyłkowo została wpisana zbyt wysoka dawka leku)
- nabierze podejrzenia, że pacjent wykorzysta lek w celach pozamedycznych (niezwiązanych z swoim stanem zdrowia)
- nabierze podejrzenia, że osoba realizująca receptę nie powinna leku przyjmować ze względu na swój wiek.
Co robi farmaceuta w szpitalu?
Głównym zadaniem farmaceuty w szpitalu jest zaopatrywanie szpitala, a więc pacjentów w leki i wyroby medyczne. Współuczestniczy także w ustalaniu szpitalnej listy leków i profilaktyki okołooperacyjnej. Zanim jednak lek trafi do pacjenta, farmaceuta musi wykonać wiele czynności – zakupić leki, sprawdzić ich autentyczności, a następnie przygotować dawki na potrzeby konkretnego pacjenta.
Farmaceuta szpitalny przygotowuje leki recepturowe, wydziela dzienne porcje medykamentów, które trafiają na oddziały w określonym czasie, w szczegółowo wyliczonych dawkach.
Wspólnie z lekarzem i mikrobiologiem nadzoruje także antybiotykoterapię.