Choroby układu sercowo-naczyniowego to grupa chorób, które rozwijają się długo, często z tego powodu, że pacjent prowadził niezdrowy tryb życia, a w konsekwencji dochodzi do tak groźnych sytuacji, jak zawał, udar lub niepełnosprawność w wyniku ich powikłań.
Do tego rodzaju problemów prowadzą m.in. miażdżyca tętnic, cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze.
Miażdżyca to bardzo groźna, przewlekła choroba zapalna tętnic, która polega na stopniowym zwężaniu się ich światła z powodu odkładającego się w nich cholesterolu (tzw. złego cholesterolu – LDL). Odkłada się on w tętnicach w formie tzw. blaszek miażdżycowych. Najpierw cząsteczki cholesterolu przenikają do uszkodzonej ściany tętnicy (np. przez toksyny z dymu tytoniowego, patogeny lub wolne rodniki). Potem tworzy się w tym miejscu blaszka miażdżycowa, która jest zbudowana głównie z cholesterolu, ale także wapnia i tkanki łącznej. Jeśli blaszka miażdżycowa dalej rośnie, stopniowo coraz bardziej zwężając światło tętnicy, to może w końcu znacznie ograniczyć przepływ krwi. Blaszki miażdżycowe mogą też pękać. Jeśli tak się stanie, powstaje zakrzep, który może całkowicie zablokować tętnicę.
Warto wiedzieć, że miażdżyca może rozwijać się po cichu już od najmłodszych lat, ale objawy kliniczne zwykle pojawiają się dopiero po 50. roku życia. Do rozwoju tej choroby przyczyniają się zarówno czynniki genetyczne (wrodzone), zwłaszcza te dotyczące metabolizmu lipidów (tłuszczów), jak i środowiskowe, a więc głównie związane ze stylem życia (np. palenie papierosów, sposób żywienia, poziom aktywności fizycznej, poziom stresu).
Nadciśnienie to inaczej wysokie ciśnienie. Według kardiologów w Polsce żyje co najmniej 9,5 mln osób chorych na nadciśnienie, ale ponad 40 proc. z nich o tym nie wie. O nadciśnieniu tętniczym mówimy wtedy, kiedy średnie wartości ciśnienia tętniczego, uzyskane w co najmniej dwóch odrębnych pomiarach, są równe lub przekraczają wartość 140/90 mmHg (140 mmHg dla ciśnienia skurczowego, 90 mmHg dla ciśnienia rozkurczowego). Jednak powodem do niepokoju jest już ciśnienie skurczowe w wysokości 130 mmHg.
Choć istnieje grupa chorych, która ma wrodzone problemy skutkujące chorobami naczyniowymi, to olbrzymia część chorych „zapracowuje” sobie na nie dietą zbyt bogatą w tłuszcz, cukier, a zawierającą mało warzyw, brakiem ruchu, paleniem tytoniu i nadużywaniem alkoholu. Dlatego zdrowy tryb życia jest najlepszym sposobem na uniknięcie chorób naczyniowych.
Dla osób narażonych na te choroby opracowany został program profilaktyki w zakresie miażdżycy tętnic i chorób serca poprzez edukację osób z podwyższonymi czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego (KORDIAN).
Czy ten program jest dla Ciebie?
Ten program jest dla Ciebie, jeśli:
- masz powyżej 18 lat
- podejrzewano u Ciebie ryzyko chorób sercowo-naczyniowych
- w ciągu ostatnich 5 lat nie leczyłeś się z powodu choroby układu sercowo-naczyniowego
- nie korzystasz z Programu Chorób Układu Krążenia realizowanego przez NFZ.
Kto i gdzie realizuje program?
Z powodu pandemii realizacja programu może być ograniczona lub opóźniona. Kontaktuj się z instytucjami odpowiedzialnymi za realizację programu w danym województwie.