Kleszcze to pajęczaki, które żyją w lasach i na łąkach. Samo ich ukąszenie nie jest groźne, o ile kleszcz nie jest nosicielem krętków boreliozy, które mogą wywołać boreliozę – groźną chorobę. Może się ona rozwijać w ukryciu. Pierwsze objawy występują w ciągu 1–6 tygodni od ugryzienia. U 40–50 proc. osób chorujących na boreliozę na skórze w tym czasie pojawia się niebolesny, wędrujący, pierścieniowaty rumień, czerwony lub czerwonawy, okrągły lub owalny, powiększający się, a potem zanikający. Mogą też wystąpić objawy grypopodobne oraz senność i zaburzenia równowagi.
Boreliozę bezwzględnie trzeba leczyć. Nieleczona może prowadzić do wielu groźnych powikłań. Chorobę leczy się antybiotykami – średnio 28 dni.
Kleszcze mogą też wywołać niezwykle groźną chorobę: odkleszczowe zapalenie mózgu. Jej objawy to gorączka, zaburzenia równowagi i świadomości. Najlepszą ochroną w tym przypadku jest szczepienie. Nie znajduje się ono w kalendarzu szczepień obowiązkowych, ale jest zalecane przede wszystkim tym, którzy z racji zawodu czy hobby często przebywają w terenie, gdzie bytują kleszcze. Dla osób, które z powodu hobby lub pracy są narażone na kontakt z kleszczami, opracowany został Program Profilaktyki Chorób Odkleszczowych.
Czy ten program jest dla Ciebie?
Tak, jeśli:
- jesteś osobą w wieku aktywności zawodowej (od 15 r.ż.)
- jesteś często narażony na kontakt z kleszczami, czyli mieszkasz niedaleko terenów zielonych, podmokłych lub bywasz tam w związku z wykonywanym zawodem, a może po prostu lubisz spacery (albo Twój pies je lubi).
Kto i gdzie realizuje program?
Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji programu to III kwartał 2020 r. Szczegóły zostaną podane po jego rozpoczęciu.
Jak się zgłosić? Żeby wziąć udział w programie, wystarczy, że zgłosisz taki zamiar w przychodni (u lekarza POZ), która będzie brała udział w realizacji programu profilaktycznego.
Co Cię czeka w ramach programu?
W ramach programu:
- będziesz przebadany przez lekarza
- uzyskasz rzetelne informacje, wyjaśnisz wszelkie wątpliwości związane z chorobami odkleszczowymi i dowiesz się o ochronie przeciwko tym chorobom
- Twoja krew zostanie zbadana prostym testem w kierunku boreliozy
- jeśli będzie to konieczne, przeprowadzone zostanie również badanie testem immunoenzymatycznym (ELISA lub CLIA), czyli innym badaniem z krwi
- a jeśli te badania nie będą jednoznaczne, dalsze badanie testem Western-blot (znowu z krwi).
Kiedy się zapisać?
Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji programu to III kwartał 2020 r. Szczegóły zostaną podane na stronie Ministerstwa Zdrowia po jego rozpoczęciu.
Co przygotować?
Na badanie zabierz ze sobą dowód tożsamości. Jeżeli kiedyś miałeś już kontakt z chorobą odkleszczową, możesz ułatwić lekarzom pracę, przynosząc ze sobą też swoją dokumentację medyczną. Do badania nie musisz się specjalnie przygotowywać.
Co zyskasz?
Zyskasz konsultacje oraz wyniki badań. Będziesz mieć okazję zadać wszystkie pytania dotyczące chorób odkleszczowych i dowiedzieć się, jak im zapobiegać.
Szczegółowe informacje o programie
Głównym celem programu jest:
- poprawa poziomu wiedzy i świadomości z zakresu epidemiologii i profilaktyki boreliozy poprzez edukację uczestników programu
- poprawa dostępności diagnostyki w kierunku boreliozy poprzez udostępnienie testów diagnostycznych na poziomie POZ
- zwiększenie liczby wykrytych przypadków boreliozy wczesnej
- zmniejszenie liczby rozpoznań późnych stadiów boreliozy poprzez wczesne wykrywanie choroby.
Podstawa prawna
Ustawa z 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020 (Dz.U. 2018 poz. 1431).